In de door mannen gedomineerde sportwereld is het vaak moeilijker voor vrouwen om door te breken, laat staan voor vrouwen met een migratieachtergrond. Hoe krijgen we meer inclusie in de sportwereld? Een Molenbeekse voetbalclub geeft het goede voorbeeld.
Ook in 2023 zijn vrouwen nog altijd niet vrij om te gaan en te staan waar ze willen. Studeren, stemmen, werken of onbezorgd over straat wandelen: het is vandaag voor veel vrouwen nog altijd geen evidentie. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag zet Knack Weekend vijf Belgische organisaties in de kijker die vechten voor meer vrijheid voor vrouwen.
Ondanks inspanningen wordt onze sportwereld nog steeds gedomineerd door mannen. Cijfers tonen aan dat minder vrouwen aan sport doen. Een onevenwicht dat enkel groter wordt wanneer je leest dat meer dan een derde van onze sportclubs uit autochtone, witte Belgen bestaat. Hoe kunnen we ons daar bewuster van worden? En beter nog: de sportervaring opentrekken en inclusiever maken voor vrouwen van alle afkomsten?
In het hart van Molenbeek bevindt zich een voetbalclub die het goede voorbeeld geeft. De RWDM Girls is op dit moment de grootste en meest diverse vrouwelijke sportclub van ons land. Op amper tien jaar tijd groeiden ze van 30 leden naar meer dan 400 leden, en in totaal zijn er 61 nationaliteiten aanwezig in hun club. Leden zakken vanuit heel België meer dan twee keer per week af naar hartje Molenbeek uit pure toewijding en motivatie.
Wat is de sleutel tot hun succes? ‘Wij willen onze leden echt emanciperen’, vertelt Tania Dekens, voorzitster van de RWDM Girls.
Een grote familie
Dekens is intussen drie jaar trotse voorzitster van de RWDM Girls. ‘Het succes van de club was zodanig ontploft dat er professionalisering nodig was’, vertelt ze. ‘Mijn eerste actie als voorzitster was een paar andere dames zoeken om samen met mij in de Raad van Bestuur te stappen. En dan zijn we samen met de vrijwilligers beginnen bouwen. Intussen hebben we een meerjarenbeleidsplan, structurele subsidiëring en vonden we vijf nieuwe sponsors. Ons budget is hierdoor meer dan verdubbeld.’
‘Sommige trainers denken dat ze anders moeten omgaan met meisjes, maar niets is minder waar. Voor iedereen geldt hetzelfde: er is maar één doel, en dat is hard werken’
Een heleboel indrukwekkende verwezenlijkingen die de club niet enkel geprofessionaliseerd hebben, maar ook toelaten om hun leden tools aan te bieden zoals cursussen, huiswerk- en stagebegeleiding, hulp bij financiering, hulp bij de zoektocht naar een studentenjob of werk, … Het is slechts een kleine greep uit hun aanbod. ‘Bij ons telt niet alleen het voetbal, we doen ook heel veel om onze meisjes te helpen.’
Voor iedereen geldt hetzelfde
Volgens Dekens maakt dat community-gegeven een groot deel uit van het succes – ‘Wij zijn één grote familie en iedereen is welkom’ -, maar zit het ‘m ook in de juiste organisatie. ‘We gaan steevast op zoek naar geschikte coaches die meisjes op dezelfde manier behandelen als jongens. Dat is niet altijd evident. Sommige denken: “Ik moet anders omgaan met meisjes”, maar niets is minder waar. Voor iedereen geldt hetzelfde: er is maar één doel, en dat is hard werken.’
Al vergen bepaalde zaken natuurlijk wel extra aandacht, vertelt de voorzitster. ‘Wij voelen ons heel verantwoordelijk voor de meisjes die onder onze hoede worden gesteld, ook op vlak van veiligheid. Zo zorgen we dat de meisjes samen kunnen poolen en dat er altijd iemand vrouwelijk verantwoordelijk is bij matches. Eventuele mannelijke trainers zullen ook pas binnenkomen als iedereen in tenue is, daar letten we heel hard op. Bovendien hebben we naast onze trainers ook een sociale coach, waarbij de meisjes altijd terechtkunnen voor een gesprek. Door zulke zaken voelen onze leden zich snel thuis, en stellen we de ouders ook op hun gemak.’
’
Actie en reactie
RWDM Girls klinkt als een walhalla voor voetballende vrouwen van alle achtergronden. Is zo’n walhalla beperkt tot de stedelijke context, of kunnen we een gelijkaardig iets uit de grond stampen in dorpse omgevingen waar diversiteit minder vanzelfsprekend is? Hoe maken we inclusieve initiatieven de regel, en niet de uitzondering?
‘Voor onze meisjes is het heel moeilijk om de Red Flames als rolmodellen te zien’
Volgens Dekens is het mogelijk, mits de juiste actie én reactie. ‘Wij spelen vaak wedstrijden in Vlaams-Brabant,’ vertelt ze, ‘en we merken dat er soms nog dingen geroepen worden. Racistische dingen. Ze proberen de meisjes vaak te provoceren omdat we technisch heel sterk zijn en dus vaak winnen. Wij zeggen dan tegen onze meisjes: “Niet reageren, het is niet tand om tand, niet vechten, ze willen je gewoon provoceren”. Maar dan gaan we wel meteen met de scheidsrechter of met de afgevaardigde praten, want dat kan echt niet door de beugel. Daar zetten we heel hard op in.’
Rolmodellen
Van het gemiddelde voetbalveld tot de hoogste top: representatie staat duidelijk nog niet op punt in vrouwenvoetbal. Een blik op onze eigen Red Flames zegt genoeg. ‘Onze meiden kijken eerder op naar de Franse nationale ploeg,’ bevestigt Dekens, ‘daar is er veel meer diversiteit. Het is voor hen heel moeilijk om de Red Flames als rolmodellen te zien.’ De voorzitster is dan ook kordaat: ‘Er moet gewoon meer openheid zijn. Of ze nu een hoofddoek of een kleurtje hebben, die meisjes willen ook maar gewoon één ding, – net zoals hun ouders, trouwens: een goed leven kunnen leiden. Dat wilt iedereen, hoe je er ook uitziet. Als iedereen respect heeft voor elkaar, moet dat ook gewoon kunnen.’
‘Ik geloof dat we elke euro die we investeren in meisjes dubbel en dik terugkrijgen’, vervolgt ze. ‘Ze groeien, ze worden zelfzekerder, ze leren op hun eigen benen staan. Ze komen er sterker uit, en dat is goed voor de samenleving.’ Om die boodschap kracht bij te zetten moet Dekens zich na het interview alweer haasten naar Molenbeek. ‘Ik word vanavond verwacht op een evenement in Molenbeek. We zijn genomineerd als sportverdienste in onze gemeente en zullen dan ook prominent aanwezig zijn, ook met onze meisjes in tenue, om te tonen: “Hallo, wij zijn hier, vergeet ons niet!”‘
Laura Laporte
